Voordat we ingaan hoe een wortelkanaalbehandeling wordt uitgevoerd geven we hieronder enige informatie over tanden en tandwortels.
Een tand of een kies bestaat uit een kroon ( het zichtbare deel boven het tandvlees ) en heeft meerdere tandwortels. De tandwortel zit vast aan het kaakbot en iedere wortel heeft een wortelkanaal gevuld met levend weefsels bestaande uit zenuwvezels, bloedvaatjes en bindweefsel.
Ontstoken wortelkanaal
De pulpa (wortelkanaal) kan bijvoorbeeld door tandbederf of door een slechte vulling onstoken raken. Hierdoor ontstaan er problemen aan de tanden, kiezen en het kaakbot rondom de wortel. Een ontstoken pulpa is dus een gevaar voor de tand of kies en moet snel behandeld worden. De meest voorkomende oorzaken van aantasting of afsterven van de pulpa (het levende binnenste van de tand) zijn:
- Gebarsten tanden
- Diepe gaatjes
- Verwonding van de tand of kies, bijvoorbeeld doordat deze kort of lang geleden een flinke klap heeft gekregen
Als de pulpa eenmaal ontstoken of afgestorven is, kan er aan het uiteinde van de tandwortel in het kaakbeen pus worden gevormd, waardoor er een abces ontstaat. Het abces kan het botweefsel rond de tand of kies aantasten en pijn veroorzaken.
Wanneer is een wortelkanaalbehandeling nodig?
Wanneer er gevoeligheid bij het drinken van warme of koude dranken optreedt dan kan dit een eerste signaal zijn dat er een ontsteking is, maar in sommige gevallen betekent een dergelijke ontsteking een direct gevaar voor de desbetreffende tand of kies. De pulpa zal uiteindelijk afsterven en de afgestorven pulpa en bacteriën kunnen een ontsteking van het kaakbot veroorzaken. De tand of kies zal in dit geval wat te hoog aanvoelen en pijnlijk zijn bij het aanraken. Als u de tandarts consulteert zal deze een foto maken van de betreffende tand of kies, omdat in dit stadium de ontsteking goed op een foto is te zien.
Hoe wordt een wortelkanaalbehandeling uitgevoerd?
Een wortelkanaalbehandeling bestaat uit een aantal stappen, die afhankelijk van de situatie over meerdere bezoeken aan de tandarts worden verdeeld. Deze stappen zijn:
- Om te beginnen wordt er een opening gemaakt via de achterzijde (bij een voortand) of de kroon (bij een kies).
- Nadat de aangetaste pulpa is verwijderd, worden de pulpkamer en de wortelkanalen gereinigd, uitgevijld en verwijd ter voorbereiding op het vullen.
- Als de behandeling over meerdere dagen is uitgesmeerd, wordt er een tijdelijke vulling in de opening aangebracht.
- De tijdelijke vulling wordt verwijderd en de pulpkamer en het wortelkanaal worden permanent opgevuld. Een taps toelopend, rubberachtig materiaal (gutta percha) wordt in elk van de kanalen ingebracht en meestal met cement bevestigd. Soms wordt ter versteviging een metalen of plastic staafje in het wortelkanaal geplaatst.
- Als laatste stap wordt er doorgaans een kroon over de tand of kies aangebracht om de natuurlijke vorm te herstellen. Als de tand of kies ernstig is aangetast, moet soms een staafje worden ingebracht om de tand of kies op te bouwen voordat de kroon kan worden geplaatst.
Hoe lang gaat de behandelde tand of kies mee?
Bij de juiste verzorging kan een tand of kies na een wortelkanaalbehandeling een leven lang meegaan. Aangezien tandbederf altijd kan optreden, zijn een goede mondhygiëne en regelmatige controles onontbeerlijk om verdere problemen te voorkomen. De tand of kies wordt na de wortelkanaalbehandeling niet langer door de pulpa in leven gehouden en kan daardoor poreus of breekbaar worden. Dit is een belangrijke afweging bij het besluit om de tand of kies na de wortelkanaalbehandeling te vullen of van een kroon te voorzien.
Om te bepalen of de wortelkanaalbehandeling geslaagd is, worden meestal nieuwe röntgenfoto′s vergeleken met foto′s die voor de behandeling gemaakt zijn. Uit deze vergelijking komt naar voren of er nog steeds botweefsel verloren gaat, of dat er nieuw botweefsel wordt gegenereerd.
